Ronkende woorden zorgden afgelopen woensdag (20 februari) voor een 'schandaal' rond het UWV. Media en politici rolden over elkaar heen om hun afschuw te betuigen. Ik kwam de volgende uitspraken tegen:
"UWV creatief met wachtlijsten" (joop.bnnvara.nl)
"Verpleegkundigen UWV strooiden met levenslange uitkeringen" (Telegraaf)
"Volgens Barend Barentsen is de integriteit van het UWV in het geding (universiteitleiden.nl)
"SP’er Jasper van Dijk vindt die gang van zaken ‘absoluut verbijsterend’, en eist dat Koolmees ingrijpt bij de top van het UWV" (rtlnieuws.nl)
RTL geeft aan dat deskundigen die zij hebben gesproken stellen dat de werkwijze wettelijk niet geoorloofd is. Volgens minister Koolmees is het echter te vroeg om die conclusie te trekken. Tijdens een debat in de Tweede Kamer zei hij dat hij daar eerst ‘dieper in wilde duiken’.
Wat is er nou werkelijk aan de hand?
Wie de moeite neemt zich iets verder te verdiepen komt er achter dat het hier over Taakdelegatie door verzekeringsartsen bij het UWV gaat. Het is terecht dat minister Koolmees laat onderzoeken of taakdelegatie in dit project goed is ingevuld. Hij geeft in de AD het volgende aan: "als blijkt dat verpleegkundigen op grote schaal vooraf ondertekende formulieren hebben ingevuld, dan is dat ‘niet zorgvuldig’"
Het is al heel lang bekend dat het UWV kampt met een tekort aan verzekeringsartsen, de achterstanden die er zijn kunnen niet op een andere wijze dan met taakdelegatie worden weggewerkt. Ik krijg zelf een beetje jeuk van mensen die hier SCHANDAAL roepen. Ligt de schuld niet voor een groot deel bij de overheid die jaren lang in het UWV heeft gesneden. En voldoen de omzettingen naar IVA niet heel erg aan een 'behoefte vanuit de markt'? Er wordt onder andere door verzekeraars en werkgevers heel hard 'gedrukt' om toekenningen van 80-100 WGA op basis van duurzame klachten om te laten zetten naar IVA. Dossiers waarbij dit gebeurd worden volgens mij intern ook nog voorgelegd aan een IVA Commissie. De betreffende werknemers krijgen met de uiteindelijke toekenning van IVA ook meer duidelijkheid en zekerheid. Daarbij is het onzin dat dit altijd om 'levenslange toekenning' gaat. Als daar aanleiding toe is kan een herkeuring plaats vinden.
Gestructureerde werkwijze
Weggemoffeld achter een link in het RTL-artikel staat een uitgebreide reactie van het UWV met een heldere uitleg over de werkwijze:
"Er is sprake van een specifieke groep klanten (circa 2500) die tussen 2006 en 2010 arbeidsongeschikt zijn geraakt (medisch 80/100). UWV heeft, vanwege de specifieke kenmerken van deze klanten, voor een specifieke werkwijze gekozen. In 2018 is een actueel medisch beeld verzameld. Dit heeft op basis van vragenlijsten (zo nodig aangevuld met telefonisch contact) plaatsgevonden. Vervolgens heeft een verzekeringsarts van UWV met een aantal artsen en sociaal medisch verpleegkundigen de eerste verzekeringsgeneeskundige beoordeling van de huidige klantsituatie uitgevoerd. Het gaat hier om een groep van 15 medewerkers die werken op basis van taakdelegatie. Taakdelegatie is een normale werkwijze binnen UWV waarbij een verzekeringsarts eindverantwoordelijkheid draagt.
Op basis van deze medische beoordeling is er bepaald of er sprake is van IVA of dat een herbeoordeling via spreekuur moet plaatsvinden. Deze laatste groep hebben voor de herkenbaarheid een gelijke oproepdatum gekregen. En zullen op basis hiervan in 2018, 2019 en 2020 gepland worden.
Vanwege de gelijke kenmerken van de klanten, de lange periode van arbeidsongeschiktheid en grootte van de groep hebben de verzekeringsarts, betrokken artsen en sociaal medisch verpleegkundigen (SMV) een gestructureerde werkwijze ontwikkeld en toegepast. Elke beoordeling heeft plaatsgevonden op basis van de geldende beoordelingseisen en vindt onder taakdelegatie plaats. Daarnaast heeft de IVA controletoets (een controle door een andere verzekeringsarts) plaatsgevonden op basis van steekproef. Verder worden er maandelijks kwaliteitssteekproeven uitgevoerd op de uitgevoerde beoordelingen. Beide hebben geen bevindingen over het IVA oordeel opgeleverd."
Je kunt concluderen dat hier om een hele specifieke doelgroep gaat die lang geleden 80-10 WGA toegekend hebben gekregen, over het algemeen omdat er twijfel was over de duurzaamheid van beperkingen of omdat er door behandeling nog verbetering viel te verwachten. In verschillende stappen is aanvullende informatie opgevraagd en heeft een groep onder verantwoordelijkheid van een verzekeringsarts op basis van criteria een verder schifting gemaakt. Of daarbij de eindverantwoordelijkheid van de verzekeringsarts bij de uiteindelijke beoordeling voldoende is geborgd zal moeten worden onderzocht. Ik vermoed dat juist dit laatste stukje een niet delegeerbare taak van de verzekeringsarts is.
Les voor de bedrijfsgezondheidszorg
Voor taakdelegatie door artsen gelden zeer specifieke voorwaarden. Deze zijn terug te vinden in artikel 38 van de Wet BIG en voor de situatie van bedrijfsartsen verder uitgewerkt en aangevuld in het Standpunt delegatie van taken door de bedrijfsarts van de NVAB.
Uit het 'schandaal' bij het UWV blijkt dat de invulling van taakdelegatie heel zorgvuldig plaats dient te vinden. Gertjan Beens (voorzitter van de NVAB) zegt in een federatiebericht over taakdelegatie: "Eén uitgangspunt stellen we voorop: als je het doet, regel het dan goed!" Zorg er dus voor dat je aan ALLE voorwaarden voldoet. Omdat er aan de vorm weinig eisen worden gesteld, kan dat op verschillende manieren. De voorbehouden taken (van de bedrijfsarts) verdienen daarbij extra aandacht.
Hou er bij Taakdelegatie bovendien rekening mee dat je de gekozen werkwijze op heldere wijze uit moet kunnen leggen als daar vragen over mochten komen. En eigenlijk niet alleen achteraf! Zorg ervoor dat je de inrichting van taakdelegatie begrijpelijk aan een kritische OR van een werkgever uit kunt leggen, voordat je hiermee van start gaat. Naast borging is draagvlak noodzakelijk. Mits goed geïmplementeerd heb je met taakdelegatie een goed verhaal. Delegeren hoeft niet ten kost van de kwaliteit van begeleiding te gaan. Ik ben er van overtuigd dat het juist bij kan dragen aan laagdrempeligheid en de tijdige en gerichte inzet van begeleiding. En bovendien ook ruimte kan geven om meer aandacht aan preventie te kunnen besteden.