Bijgewerkt op: 17 jan. 2019
De Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde waarschuwt al een aantal jaren voor een dreigend tekort aan bedrijfsarts. Een aantal recente ontwikkelingen maken deze dreiging alleen maar nijpender. Als uitvloeisel van het SER-advies met betrekking door de bedrijfsgezondheidszorg valt te verwachten dat de vraag naar de inzet van bedrijfsartsen alleen maar toe zal nemen. Ik denk daar bij aan:
borging van de vrije toegang tot de bedrijfsarts;
het recht van werknemers op een second opinion bij een andere bedrijfsarts;
meer controle op de verplichte contractering van een arbodienst of een maatwerkoplossing;
meer aandacht door bedrijfsartsen voor preventie.
Bovenop de groeiende vraag naar bedrijfsartsen komt nog een andere uitdaging:
“In de komende tien jaar zal ongeveer de helft van de huidige populatie bedrijfsartsen met pensioen gaan. Doordat maar weinig artsen worden opgeleid, daalt het aantal bedrijfsartsen snel en is een groeiend aantal vacatures te voorzien.”
Dit citaat is afkomstig uit het onderzoeksrapport ‘Werken is belangrijk, maar het moet wel leuk blijven’.
Uit het bovengenoemde onderzoek onder 40 jonge bedrijfs- en verzekeringsartsen komen een aantal interessante motieven en verwachtingen ten aanzien van het vakgebied naar voren, die kunnen helpen om meer basisartsen voor de beroepsopleiding tot bedrijfsarts te interesseren. In het artikel ‘Waarom jonge artsen bedrijfsarts willen worden’ valt het volgende te lezen:
“Aantrekkelijke aspecten van het werken als bedrijfsarts vinden zij dat er meer tijd en aandacht is voor de cliënt. Aantrekkelijk is ook de verscheidenheid aan medische en psychosociale problematiek en het gevoel iets te kunnen betekenen voor mensen. De jonge artsen waarderen verder het teamgevoel en het gebrek aan hiërarchie. Andere factoren die belangrijk zijn om met plezier te werken zijn autonomie, waardering, een fijne werksfeer en leuke collega’s. Het naar je zin hebben in het werk is voor veel jonge artsen belangrijker dan een hoog salaris.”
Dit wordt nog eens kernachtig samengevat in het volgende citaat:
“Het motto ‘ik werk om te leven, ik leef niet om te werken’ vormt een rode draad bij deze groep artsen: werk moet in balans zijn met de rest van hun leven.”
Bovenstaande signaal vraagt om een andere, kwalitatieve invulling van het bedrijfsartsenvak.
Tip 4: bouw bewust aan een multi-disciplinair team
Het taakdelegatiemodel kan niet alleen helpen om het verwachte tekort aan bedrijfsartsen op te vangen, maar ook om tot taakverrijking te komen. Een veel gehoorde klacht van bedrijfsartsen is dat hun vak steeds verder wordt uitgehold. Ze worden voor een groot deel ingeschakeld voor krappe, controlerende verzuimgesprekken. Tijd voor diepgang en preventieve taken is er amper of niet.
Onder taakdelegatie is het mogelijk een deel van de routinetaken (inventariseren) door een casemanager uit te laten voeren. De bedrijfsarts kan zich meer op onderzoek, interpretatie, beoordeling en verwijzing richten en wordt zo als medisch adviseur in zijn kracht gezet. Niet medische begeleiding wordt voor een groot deel ‘afgevangen’ door de casemanager.
De samenwerking tussen bedrijfsarts en casemanager wordt op deze wijze intensiever. Ook voor de casemanager kan dit tot taakverrijking leiden.
Taakdelegatie en het werken in een multi-disciplinair team gaan hand in hand. Bedrijfsartsen krijgen de gelegenheid meer autonoom en kwalitatief hun werk in te vullen, met daarbij de voordelen van een teamverband. Taakdifferentiatie binnen de groep van casemanagers kan de efficiëntie en effectiviteit van een multi-disciplinair team zelfs nog verhogen.
Bedrijfsartsen en casemanagers kunnen elkaar scherp houden, maar wel vanuit samenwerking in plaats van het conflictmodel dat nu vaak wordt gehanteerd. Werkend vanuit een gezamenlijk belang ontstaat voor alle betrokkenen een prettiger werksfeer.