Op 24 september (2018) organiseerden Kwaliteit op Maat (een netwerkorganisatie voor arbodienstverleners) en Falke & Verbaan een interessante debatavond met de prikkelende titel: Taakdelegatie: het ei van Columbus of een schijnconstructie?
Door het groeiende gebrek aan bedrijfsartsen in combinatie met een groeiende vraag naar een advies van de bedrijfsarts is er veel belangstelling voor Taakdelegatie. Daarom was het heel nuttig ervaring uit te wisselen. Uiteraard werd daarbij aandacht besteed aan beide standpunten.
In de markt zijn zowel goede als slechte voorbeelden van deze constructie te vinden. Vanuit TriageExpert zijn wij mening dat er alleen sprake is van taakdelegatie als er conform de voorwaarden goede afspraken zijn gemaakt en het toezicht op deze afspraken vervolgens stevig is ingebed. Simpel gezegd: voldoet de constructie niet aan de voorwaarden dan is er geen sprake van taakdelegatie. In de verenigingsvisie van de NVAB over Taakdelegatie worden niet voor niets over ‘vereisten’ gesproken!
De taakdelegatiemix
Taakdelegatie heeft een wettelijk kader (Wet BIG), maar er staat nergens precies beschreven hoe je dit in praktijk moet invullen. De verenigingsvisie van de NVAB geeft wel wat aanwijzingen. Alhoewel de werkwijzer Taakdelegatie waarschijnlijk nog wat zaken zal concretiseren, is er heel bewust voor gekozen het kader ‘open’ te laten. Taakdelegatie blijft uiteindelijk maatwerk en bij dat uitgangspunt past geen standaardconstructie.
In praktijk hebben wij het vaak over de ‘taakdelegatiemix’. Er moet uiteindelijk aan alle voorwaarden worden voldaan, maar je kunt kiezen hoe en waar je de voorwaarden borgt. Drie voorbeelden:
Zet je aanwijzingen als werkinstructies in een kwaliteitshandboek of zijn deze onderdeel van een geprotocolleerde werkwijze als een triage of kies je voor een combinatie?
Welk deel van het toezicht door de bedrijfsarts laat je onder direct overleg vallen en wat bied je als verzamelde informatie en voorstellen via het verzuimsysteem aan?
Welke taken kunnen worden gedelegeerd is afhankelijk van de bekwaamheid van de gedelegeerde. Ga je daar invulling aan geven door vaste eisen aan vooropleiding, werk je met heldere beslismodellen waardoor kennis minder een rol speelt of maak je bij taken een onderscheid tussen de ruimte die je geeft om informatie te verzamelen, te interpreteren of zelfs te adviseren?
Er is ruimte voor verschillende professionele keuzes en de taakdelegatiemix bepaalt de smaak en structuur van de uiteindelijke constructie.
Geen standaardconstructie dus, maar wij adviseren wel een aantal voorwaarden meer gewicht te geven door de afspraken die daar mee samen hangen te formaliseren.
De kern van taakdelegatie zit in de opdracht die door de bedrijfsarts wordt gegeven. De NVAB zegt het volgende over de ‘vereiste van opdracht’: “De bedrijfsarts is zelf verantwoordelijk voor de delegatie van taken. Delegatie dient op initiatief dan wel met expliciete instemming van de bedrijfsarts plaats te vinden.”
Tel daarbij op dat de bedrijfsarts bij taakdelegatie altijd eindverantwoordelijke blijft voor de gedelegeerde taken en het wordt duidelijk dat dit een belangrijke afspraak is die verder gaat dan: “zou je dit even voor mij willen doen”?
Een mooie manier om de opdracht te expliciteren is het afsluiten van een Taakdelegatieovereenkomst tussen bedrijfsarts en gedelegeerde. Hierin kan onder andere worden vastgelegd welke taken worden gedelegeerd, voor hoe lang en onder welke voorwaarden de opdracht tijdelijk of definitief weer terug kan worden genomen (tussenkomst).
Een belangrijke randvoorwaarde bij taakdelegatie is de omgang met privacygevoelige gegevens. De bedrijfsarts heeft een geheimhoudingsplicht. Voor gedelegeerden die zelf niet onder een register vallen zou je kunnen redeneren dat deze onder de afgeleide geheimhoudingsplicht van de bedrijfsarts vallen. Om het belang van geheimhouding nog eens extra te benadrukken is het verstandig de gedelegeerde apart nog eens een Geheimhoudingsverklaring te laten ondertekenen.
Naast geheimhouding moet ook toegang tot en overdracht van vertrouwelijke gegevens worden geregeld. De NVAB heeft het in dit kader over het behandelteam en daar geldt het volgende voor: “Medische gegevens mogen binnen een team dat op ‘op gelijkgerichte wijze’ werkzaam is met uitdrukkelijke of veronderstelde toestemming worden uitgewisseld tussen de samenwerkende functionarissen.” Formeel hoeft alleen aannemelijk te zijn dat een persoon een ‘rechtstreeks betrokkene’ bij de behandeling is. Het behandelteam hoeft niet vast te worden gelegd. Toch wordt er soms gebruik gemaakt van een Overeenkomst behandelteam. Hier kunnen namelijk nadere afspraken in worden vastgelegd over taken, rolverdeling, verantwoordelijkheid en de voorwaarden.
De genoemde overeenkomsten leggen niet alleen accenten waar deze belangrijk zijn, ze kunnen ook helpen om anderen duidelijk te maken hoe afspraken zijn vastgelegd. Naarmate er meer aandacht voor taakdelegatie komt is dat ook niet onbelangrijk.
Deze blog is onderdeel van de serie '10 handvatten voor Taakdelegatie'